Heb jij een tip voor de redactie?
Of een nieuwtje?
Funda in het NOS journaal over de toegankelijkheid van Nederland
‘Hallo Funda, ben je morgenochtend beschikbaar voor het NOS Journaal?’
Aan de telefoon is de voorzitter van Dwarslaesie Organisatie Nederland
‘Tja, je bent ambassadeur of niet.’ Zeg ik lachend.
‘Ze willen een reactie op het SCP rapport’ over het VN Verdrag Handicap 2016’.
Nederland heeft er, vijf jaar later, bar weinig van terecht gebracht. In sommige opzichten is het zelfs achteruit gegaan, aldus het rapport.
Een nieuwsitem van 2 minuutjes voor ruim twee miljoen Nederlanders. Hoe kan ik kritisch zijn zonder meteen als klager, laat staan slachtoffer weggezet te worden? Welke insteek moet ik kiezen als rolstoelgebruiker om stem te geven aan de hele brede doelgroep van gehandicapten? De groep van mensen met een beperking is zó divers!
‘Ik kan niet eens naar de kapper!’ roep ik vertwijfeld.
Hij lacht. ‘Ja, ja lach jij maar! Weet je hoe belangrijk uiterlijk kan zijn?’
“Hoe kan ik kritisch zijn zonder meteen als klager, laat staan slachtoffer weggezet te worden?”
We spreken af dat de journalist eerst naar mijn huis komt met zijn ploeg om te bespreken waar we wat beelden kunnen ‘schieten’, zoals dat in vakjargon heet. Het voorbeeld en de beelden moeten voor heel Nederland herkenbaar zijn. Winkels en horeca gelegenheden, parkeergarages, bioscoop- en theaters die niet of nauwelijks toegankelijk zijn, sla ik met pijn in mijn hart over. We zoeken naar publieke ruimten zoals gemeentehuizen, scholen en sportgelegenheden.
Door ervaring weet ik dat je voor een nieuwsitem maar één detail kan uitlichten, op één plaats kunt zijn en dat we uren bezig zullen zijn en veel opnamemateriaal zullen hebben waar nog geen twee minuten van gebruikt gaan worden. Ik kies voor het gemeentehuis Zaanstad. Ik ‘stap’ in mijn auto en de journalist – met ploeg- rijdt achter mij aan.
Filmpje van Funda Müjde op de site van NOS journaal:
https://nos.nl/video/2384206-zelfredzaamheid-daar-hebben-we-in-nederland-onze-mond-vol-van
Ik kom bekenden tegen op het stadhuis, waaronder ambtenaren en een wethouder. De wethouder is op de hoogte van het SCP rapport.
‘Heel goed dat jullie daar aandacht voor vragen.’
Ik word geprezen om mijn strijdvaardigheid; buiten beeld uiteraard.
Strijdvaardig tot hoe ver? Mijn lotgenoten en ik zijn geen klagers maar vechters. We voelen ons geen slachtoffers en wensen ook niet in die hoek gedrukt te worden zodra we opbouwende kritiek uiten. Ik ben altijd op zoek naar het midden van het typisch Hollandse consensusdenken, het polderen met alle wrijving en ongemak die erbij hoort. In mijn cabaretoptredens was dat ongemak ook zo lastig omdat mensen willen lachen, zich willen vermaken. Toch werkt het ook om die confrontatie aan te gaan. Soms moet een boodschap ‘au’ doen om te blijven hangen. Bovenal wil ik appelleren aan begrip van niet-gehandicapten, dat moet de hoofdmoot zijn in die confrontatie.
“Als wij in Nederland vinden dat iedereen recht heeft op een gelijkwaardig, menswaardig bestaan dan moeten daar consequenties aan verbonden worden.”
Zelfredzaamheid, (economische) onafhankelijkheid, eigen verantwoordelijkheid en participatie roepen is niet genoeg. Het verdrag moet niet bij ondertekening blijven, maar omgezet worden in daden en concreet vertaald worden naar de praktijk in wet- en regelgeving. Wij gedragen ons niet als slachtoffer maar worden als zodanig bejegent en gemáákt. Dus ik concentreerde me om dat over te brengen, ondanks dat mijn haar een kappersbeurt had kunnen gebruiken.
Op de uitzending van het NOS journaal kreeg ik heel veel positieve reacties en de daarbij horende verontwaardiging en ongeloof over hoe we achter lopen in Nederland. Zelfs de journalist belde mij na de uitzending op om te vertellen dat hij ook meer reacties kreeg dan hij gewend was op andere items.
De toon maakt de muziek en in zo een kort item lijkt het gelukt. Toch zou ik af en toe wat feller van de daken willen schreeuwen. Ook daar zal vast een keer ruimte voor zijn. Stap voor stap; en dat zegt deze rolstoeler.